Herb Płocka. Skąd jego wygląd?

Herb Płocka. Skąd jego wygląd?

Uzyskanie przez zespół osadniczy praw miejskich stwarzało nic tylko podstawy, ale i konieczność ustalenia odpowiedniej pieczęci utrwalającej ten doniosły fakt.

Herb był obierany przez burmistrza, wójta lub radą miejską. Wpływ na wygląd herbu mógł mieć również książę lub władze kościelne. Fakty te potwierdzają umieszczane na herbach godła rycerskie lub kościelne. Herb był widomym znakiem pewnej niezależności miasta i miał dwojakie znaczenie reprezentacyjne i prawne.

Herby z okresu średniowiecza, a więc z czasów niemal powszechnego analfabetyzmu miały charakter komunikatywny, swym rysunkiem, obrazem przemawiały do widza w sposób zrozumiały, przedstawiając podobiznę grodu lub najokazalszej budowli istniejącej w momencie lokacji. Herby podkreślały rolę i znaczenie skupiska osadniczego.

Herb Płocka

Za najbardziej prawdopodobny pierwowzór herbu naszego miasta uznaje się się najstarszą pieczęć Płocka, pochodzącą z XIV wieku (zdj.1) . Według opisu b-pa A. J. Nowowiejskiego w monografii „Płock", przedstawiać miała fragment muru fortecznego blankowanego, bramę, dwie wysokie boczne baszty i szczyt z okrągłym oknem. W otoku napis: CIVIUM PLOCENSIUM.

Ta sama jednak pieczęć w pracy innego historyka Mariana Gumowskiego pt. „Herby miast polskich” przedstawia wg niego inny wizerunek, jest widok ówczesnej katedry płockiej, a więc trójkątny szczyt kościelny z dwiema kościelnymi wieżami i bramą u dołu.

Sugestie b-pa Nowowiejskiego jakoby boczne wieże pierwszego herbu Płocka były basztami nie przekonują, sam bowiem ich kształt, rozmiary otworów (chyba okiennych) i pewne podobieństwo do wież kościelnych z XIII-wiecznej pieczęci katedry płockiej przemawiają za tezą Mariana Gumowskiego.

Za oficjalną wersję pochodzenia naszego herbu przyjęto wersję głoszoną przez M. Gumowskiego.

Opracowano na podstawie:

„ Herb Miasta Płocka” – Stanisław Chrzanowski; Notatki Płockie r. 1968