Budowa płockiej katedry

Katedra płocka a dokładnie Bazylika katedralna Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. Płock od 1075 roku jest stolicą jednego z najstarszych biskupstw słowiańskich. Po utworzeniu diecezji zbudowano pierwszy drewniany kościół katedralny, pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny.

• W 1136 r. biskup płocki Aleksander z Malonne przystąpił do budowy pierwszej kamiennej katedry, której konsekracja odbyła się w roku 1144.
• W XVI w.katedra płocka została gruntownie przebudowana w stylu renesansowym. Pracami kierował włoski budowniczy Jan Baptysta z Wenecji.
• W latach 1900 - 1910 odbyła się kolejna restauracja katedry płockiej, a pracami remontowymi kierował wybitny architektStefan Szyller. Przedłużono prezbiterium świątyni, do którego z obu stron dobudowano dwa piętrowe pomieszczenia na zakrystię, skarbiec i kapitularz. Podniesiono kopułę. Dzisiejsza piękna w kształcie ośmioboczna kopuła z latarnią jest rekonstrukcją renesansowego elementu katedry.

Na zewnątrz katedry z nowych ciosów granitowych odbudowano dolne partie starych murów i skarp bocznych ścian, górne ściany zrekonstruowano z nowej cegły. Pilony fasady pokryto wielkimi płytami granitowymi, nad nimi wzniesiono ośmioboczne wieże z cegły z charakterystycznymi na rogach wałkami gotyckimi. Na miejsce dawnego drewnianego chóru z balkonem wzniesiono nowy murowany, na dwóch kolumnach. Równocześnie z renowacją architektoniczną katedry wykonano liczne prace remontowe wewnątrz świątyni i przystąpiono do malowania polichromii.

Wykonanie malatury (polichromii) kościoła powierzono młodemu, mało znanemu wówczas artyścieWładysławowi Drapiewskiemu, który od 1904 r. rozpoczął malowanie w stylu neorenesansowym wnętrza płockiej katedry przy współpracyMikołaja Bruchnera . ­

• 1 lipca 1910 r. papieżPius X odznaczył katedrę płocką tytułem bazyliki mniejszej.
• 5 września 1939 r. w czasie drugiej wojny światowejna katedrę zrzucono bomby, które zniszczyły kaplicę św. Zygmunta i uszkodziły sklepienie nawy bocznej.
• Po wojnie wykonano konieczne naprawy i odnowiono w dalszych latach polichromię. Prace te wykonali artyści malarze Drapiewscy: Władysław, Leon i Kazimierz.
• 7 czerwca 1991 r.katedrę płocką nawiedziłOjciec Święty Jan Paweł II, który nazwał bazylikę "Małym Wawelem".

W sierpniu i wrześniu 2003 r. dokonano ostatnich zmian w wyglądzie świątyni. Przebudowano prezbiterium, ołtarz posoborowy przesunięto w jego głąb, a marmurową balustradę przeniesiono do kaplicy św. Zygmunta. Zmiany zaprojektował prof. Jan Tajchman z Torunia. Poprzedziły one obchodzone 11 listopada 2003 r. uroczystości z racji setnej rocznicy rekonsekracji bazyliki katedralnej.

I taka przy okazji ciekawostka :

Nasza katedra oprócz tego, że jedną z pięciu najstarszych katedr w Polsce jest wśród nich wyjątkowa . Otóż jej konstrukcja nośna jest inna od pozostałych budowanych w minionych wiekach w Polsce . Jej nawy boczne są oddzielone od nawy głównej rzędami i filarów i słupów. Z lewej i prawej strony mamy po trzy filary i trzy słupy. W innych katedrach występują tylko filary.

Tak więc nasza katedra jest bazyliką filarowo- słupową (filary na przemian ze słupami - patrz rys. poniżej), inne to bazyliki filarowe.

Tak słupy jak i filary mają za zadanie podtrzymywanie sklepień naw bocznych, a filary występujące samodzielnie , jako grubsze i silniejsze , miały/mają na celu podpieranie nawy głównej. Podobną konstrukcję ma np.Katedra w Le Mans.

Opracowano na podstawie:

1. Wiesław Kowalski „Płocka katedra i jej polichromia”

2. katedra.plock.pl

3. dzieje.pl